jueves, 21 de octubre de 2021

EL “CANON DE HIPÓLITO” COMO EJEMPLO DEL ARQUEOLOGISMO LITÚRGICO

En el capítulo cuarto de la “Tradición Apostólica”, una obra que antiguamente fue atribuida a San Hipólito de Roma (el primer antipapa), pero que hoy es considerada de origen sirio o egipcio y compilada entre el 375 y el 400 después de Cristo, se halla una anáfora (canon) de la liturgia de consagración episcopal. El texto fue escrito originalmente en griego (del cual no sobrevivió sino en forma fragmentaria), pero se conservó la traducción latina, que traemos a continuación, dividiendo en las secciones que podemos identificar en la Misa:
   
LATÍN (Franz Xaver von der Funk, Didascália et Constitutiónes Apostolórum, vol. II, Constitutiónis Ecclésiæ Ægýptiæ, pág. 98ss)
(Prefacio): ℣. Dóminus vobíscum.
℞. Et cum spíritu tuo.
℣. Sursum corda.
℞. Habémus ad Dóminum.
℣. Grátias agámus Dómino.
℞. Dignum et justum est.
  
Grátias tibi reférimus, Deus, per diléctum púerum tuum Jesum Christum, quem in últimis tempóribus misísti nobis salvatórem et redemptórem et ángelum voluntátis tuæ, qui est Verbum tuum inseparábile, per quem ómnia fecísti, et cum beneplácitum tibi fuit, misísti de cœlo in matrícem Vírginis: quíque in útero habítus incarnátus est et Fílius tibi osténsus est ex Spíritu Sancto et Vírgine natus. Qui voluntátem tuam complens, et pópulum sanctum tibi adquírens, exténdit manus, cum paterétur, ut a passióne liberáret eos qui in te credíderunt.
   
(Palabras de la consagración): Qui cumque traderétur voluntáriæ passióni, ut mortem solvat et víncula diáboli dirúmpat, et inférnum calcet et justos inlúminet, et términum figat et resurrectiónem maniféstet, accipíens panem, grátias tibi agens, dixit: Accípite, mandúcate: HOC EST CORPUS MEUM, quod pro vobis confringétur. Simíliter et cálicem dicens: HIC EST SÁNGUIS MEUS, QUI PRO VOBIS EFFÚNDITUR. Quándo hoc fácitis, meam commemoratiónem fácitis.
   
(Anámnesis): Mémores ígitur mortis et resurrectiónis ejus, offérimus tibi panem et cálicem, gratias tibi agentes, quia nos dignos habuísti adstáre coram te et tibi ministráre.
    
(Epíclesis: Et pétimus, ut mittas Spíritum tuum Sánctum in oblatiónem sanctæ Ecclésiæ, in unum congrégans, des ómnibus qui percípiunt sanctis in repletiónem Spíritus Sancti, ad confirmatiónem fídei in veritáte, ut te laudémus et glorificémus per púerum tuum Jesum Christum:
    
(Doxología): Per quem tibi glória et honor Patri et Fílio, cum Sancto Spíritu in sancta Ecclésia tua, et nunc et in sǽcula sæculórum. Amen.
  
TRADUCCIÓN
℣. El Señor esté con vosotros.
℞. Y con tu espíritu.
℣. Arriba los corazones.
℞. Los tenemos en el Señor.
℣. Demos gracias al Señor.
℞. Digno y justo es.
    
Gracias te damos, oh Dios, por tu amado Hijo Jesucristo, a quien nos enviaste en estos últimos tiempos como Salvador, Redentor y Nuncio de tu voluntad. Él es tu Verbo inseparable, por quien hiciste todas las cosas, y en quien pusiste tus complacencias. Lo enviaste del cielo al seno de una Virgen, donde habiéndose encarnado por obra del Espíritu Santo, nació de la Virgen y se reveló como Hijo tuyo, quien cumplió tu voluntad y adquirió para Ti un pueblo santo, extendiendo sus brazos al padecer, para librar del sufrimiento a los que creen en Ti.
   
El cual, al entregarse voluntariamente a su Pasión, a fin de liberar de la muerte y romper las cadenas del diablo, de aplastar al infierno e iluminar a los justos, de dar término y manifestar la Resurrección, tomó el pan y dándote gracias dijo: Tomad y comed: ESTO ES MI CUERPO, que por vosotros es partido. Del mismo modo, tomó el cáliz diciendo: ESTA ES MI SANGRE QUE POR VOSOTROS ES DERRAMADA; cuando esto hiciéreis, hacedlo en memoria de mí.
   
Recordando pues, su muerte y resurrección, te ofrecemos el pan y el cáliz, dándote gracias por habernos hecho dignos de estar en tu presencia y servirte.
   
Te rogamos, pues, que envíes tu Espíritu Santo sobre la oblación de la Santa Iglesia, congregada en uno solo, dando a todos los que reciben de [las cosas] santas la plenitud del Espíritu Santo, para confirmar la fe en la verdad, a fin de que te alabemos y glorifiquemos por medio de tu Hijo Jesucristo.
   
Por quien gloria y honor a ti, Padre y al Hijo con el Espíritu Santo, en tu Santa Iglesia, ahora y por los siglos de los siglos. Amén
Como se puede ver, este ordo (o más correctamente diátaxis/διάταξις, porque fue escrito originalmente en griego) es diferente al de la Liturgia Romana, que desde el Papa San Víctor I (reinó entre el 189 y el 199) se celebraba en latín y para el año 400 usaba el Sanctus, el Te ígitur, el Meménto de los vivos,  y el Quam oblatiónem. Es más afín a los usos litúrgicos del occidente de Siria (de hecho, es muy similar a la Anáfora de los Doce Apóstoles en el rito siríaco).
 
Habíamos dicho que la obra fue atribuida a San Hipólito de Roma, pero es apócrifa. ¿Quién fue el que hizo la atribución? ¡Al teólogo luterano alemán Eduard von der Goltz (* 31 de Julio de 1870 - † 7 de Febrero de 1939)! Él identificó en 1906 al Sínodo de la Iglesia de Alejandría (una colección de ordenanzas eclesiásticas compilada hacia el siglo V, y redescubierta en el siglo XIX) con la Tradición Apostólica (una de las obras de San Hipólito, pero que en realidad versaba sobre los carismas), basándose en la presencia del nombre “Hippolytus”.
   
No obstante que el teólogo e historiador católico Franz Xaver von Funk haber demostrado que la “Tradición Apostólica” fue compilada hacia el siglo V, la atribución errónea hecha por von der Goltz tuvo peso en los eruditos de comienzos del siglo XX, como el anglicano Gregory (en el siglo George Eglinton Alston) Dix Walker OSB y el católico Bernard (en el siglo Henry Émile) Botte Lemye OSB, influyendo en la creación de la Plegaria Eucarística III del Rito de comunión A en el Libro Alternativo de Servicio de 1980 (remplazado en 2001 por la Plegaria A del Orden 1 de Comunión en el Servicio Común) y en la Plegaria Eucarística II del Misal Montini-Bugniniano respectivamente. Para nuestro efecto, solo analizaremos su evolución hasta el Misal Montini-Bugninano:
   
PLEGARIA EUCARÍSTICA EN LA “Tradición Apostólica” PLEGARIA EUCARÍSTICA II  (Cœtus X, Esquema 218)
PLEGARIA EUCARÍSTICA II (Misal Romano 2002)
℣. Dóminus vobíscum.
℞. Et cum spíritu tuo.
℣. Sursum corda.
℞. Habémus ad Dóminum.
℣. Grátias agámus Dómino.
℞. Dignum et justum est.
  
Grátias tibi reférimus, Deus, per diléctum púerum tuum Jesum Christum, quem in últimis tempóribus misísti nobis salvatórem et redemptórem et ángelum voluntátis tuæ, qui est Verbum tuum inseparábile, per quem ómnia fecísti, et cum beneplácitum tibi fuit, misísti de cœlo in matrícem Vírginis: quíque in útero habítus incarnátus est et Fílius tibi osténsus est ex Spíritu Sancto et Vírgine natus. Qui voluntátem tuam complens, et pópulum sanctum tibi adquírens, exténdit manus, cum paterétur, ut a passióne liberáret eos qui in te credíderunt.
   
Qui cumque traderétur voluntáriæ passióni, ut mortem solvat et víncula diáboli dirúmpat, et inférnum calcet et justos inlúminet, et términum figat et resurrectiónem maniféstet, accipíens panem, grátias tibi agens, dixit:
Accípite, mandúcate: HOC EST CORPUS MEUM, quod pro vobis confringétur.
Simíliter et cálicem dicens:
HIC EST SÁNGUIS MEUS, QUI PRO VOBIS EFFÚNDITUR. Quándo hoc fácitis, meam commemoratiónem fácitis.
   
Mémores ígitur mortis et resurrectiónis ejus, offérimus tibi panem et cálicem, gratias tibi agentes, quia nos dignos habuísti adstáre coram te et tibi ministráre.
 
Et pétimus, ut mittas Spíritum tuum Sánctum in oblatiónem sanctæ Ecclésiæ, in unum congrégans, des ómnibus qui percípiunt sanctis in repletiónem Spíritus Sancti, ad confirmatiónem fídei in veritáte, ut te laudémus et glorificémus per púerum tuum Jesum Christum:
 
per quem tibi glória et honor Patri et Fílio, cum Sancto Spíritu in sancta Ecclésia tua, et nunc et in sǽcula sæculórum. Amen.
℣. Dóminus vobíscum.
℞. Et cum spíritu tuo.
℣. Sursum corda.
℞. Habémus ad Dóminum.
℣. Grátias agámus Dómino Deo nostro.
℞. Dignum et justum est.
   
Vere dignum et justum est, ǽquum et salutáre, nos tibi, semper et ubíque grátias ágere, sancte Pater, per diléctum Fílium tuum Jesum Christum, Verbum tuum per quod omnia fecísti, quem misísti nobis Salvatórem et Redemptórem, incarnátum de Spíritu Sancto et ex Vírgine natum. Qui voluntátem tuam complens, et pópulum sanctum tibi adquírens, exténdit manus cum paterétur, ut mortem solvat et resurrectiónem maniféstet. Et ídeo cum Ángelis et multíplici turba sanctórum, te prædicámus dicéntes:

Sanctus, Sanctus, Sanctus Dóminus Deus Sábaoth. Pleni sunt cœli et terra glória tua. Hosánna in excélsis. Benedíctus qui venit in nómine Dómini. Hosánna in excélsis.

Vere Sanctus es, Dómine, et fons omnis sanctitátis, hæc ergo dona, quǽsumus, Spíritus tui rore sanctificáre dignéris, quo fiant nobis Corpus et ✠ Sanguis Dómini nostri Jesu Christi.

Qui cum tradéretur voluntárie Passioni, accépit panem et gratias agens fregit, deditque discipulis suis, dicens:
ACCÍPITE ET MANDUCÁTE: HOC EST ENIM CORPUS MEUM, QUOD PRO VOBIS TRADÉTUR.
Símili modo, postquam cenátum est, accípiens et hunc cálicem, íterum grátias agens dedit discípulis suis, dicens:
ACCÍPITE ET BÍBITE EX EO OMNES: HIC EST ENIM CALIX SÁNGUINIS MEI, NOVI ET AETÉRNI TESTAMÉNTI, QUI PRO VOBIS ET PRO MULTIS EFFUNDÉTUR IN REMISSIÓNEM PECCATÓRUM.
Hæc quotiescúmque fecéritis in meai memoriam facietis.

(Populus) Mortem tuam annuntiámus, Dómine, et tuam resurrectiónem confitémur, donec vénias.

Mémores ígitur mortis et resurrectiónes ejus, tibi, Dómine, panem vitæ et cálicem salútis offérimus, grátias agéntes, quia nos dignos habuísti astáre coram te et tibi ministráre.
  
Et súpplices deprecámur ut participántes Corpus et Sánguinem Christi a Spíritu Sancto, in unum congregémur, et cum beáta Dei Genetríce Vírgine María, beátis Apostólis, et ómnibus Sanctis qui tibi a sǽculo placúerunt partem habáamus.

Meménto étiam, Dómine, illórum qui dormiérunt in spe resurrectiónis, et admítte eos in lucem vultus tui.

Nobis quóque fámulis tuis, una cum Papa nostro N. et Antístite nostro N., et ómnibus fidélibus in Ecclésia toto orbe diffúsa, concéde ut perficiámur in caritáte et ad regnum perveníre valeámus, in quo te laudémus et glorificémus per Fílium tuum Jesum Christum, per quem tibi honor et glória in Sancto Spíritu, nunc et in sǽcula sǽculorum. Amen.
℣. Dóminus vobíscum.
℞. Et cum spíritu tuo.
℣. Sursum corda.
℞. Habémus ad Dóminum.
℣. Grátias agámus Dómino Deo nostro.
℞. Dignum et justum est.
   
Vere dignum et justum est, ǽquum et salutáre, nos tibi, sancte Pater, semper et ubíque grátias ágere per Fílium dilectiónis tuæ Jesum Christum, Verbum tuum per quod cuncta fecísti: quem misísti nobis Salvatórem et Redemptórem, incarnátum de Spíritu Sancto et ex Vírgine natum. Qui voluntátem tuam adímplens et pópulum tibi sanctum acquírens exténdit manus cum paterétur, ut mortem sólveret et resurrectiónem manifestáret. Et ídeo cum Angelis et ómnibus Sanctis glóriam tuam prædicámus, una voce dicéntes:
  
Sanctus, Sanctus, Sanctus Dóminus Deus Sábaoth. Pleni sunt cœli et terra glória tua. Hosánna in excélsis. Benedíctus qui venit in nómine Dómini. Hosánna in excélsis.

Vere Sanctus es, Dómine, fons omnis sanctitátis. Hæc ergo dona, quǽsumus, Spíritus tui rore sanctífica, ut nobis Corpus et ✠ Sanguis fiant Dómini nostri Jesu Christi.

Qui cum Passióni voluntárie traderétur, accépit panem et grátias agens fregit, dedítque discípulis suis, dicens:
ACCÍPITE ET MANDUCÁTE EX HOC OMNES: HOC ESTE ENIM CORPUS MEUM, QUOD PRO VOBIS TRADÉTUR.
Símili modo, postquam cenátum est, accípiens et cálicem, íterum grátias agens dedit discípulis suis, dicens:
ACCÍPITE ET BÍBITE EX EO OMNES: HIC EST ENIM CALIX SÁNGUINIS MEI NOVI ET ÆTÉRNI TESTAMENTI, QUI PRO VOBIS ET PRO MULTIS EFFUNDÉTUR IN REMISSIÓNEM PECCATÓRUM.
HOC FÁCITE IN MEAM COMMEMORATIÓNEM.
 
Mystérium fídei.
(Populus) Mortem tuam annuntiámus, Dómine, et tuam resurrectiónem confitémur, donec vénias.
vel Quotiescúmque manducámus panem hunc et cálicem bíbimus, mortem tuam annuntiámus, Dómine, donec vénias.
vel Salvátor mundi, salva nos, qui per crucem et resurrectiónem tuam liberásti nos.
  
Mémores ígitur mortis et resurrectiónes ejus, tibi, Dómine, panem vitæ et cálicem salútis offérimus, grátias agéntes, quia nos dignos habuísti astáre coram te et tibi ministráre.
 
Et súpplices deprecámur et Córporis et Sánguinis Christi partícipes a Spíritu Sancto congregémur in unum.

Recordáre, Dómine, Ecclésiæ tuæ toto orbe diffúsæ, ut eam in caritáte perfícias una cum Papa nostro N. et Epíscopo nostro N. et univérso clero.

Meménto étiam fratrum nostrórum, qui in spe resurrectiónis dormiérunt, omniúmque in tua miseratióne defunctórum, et eos in lumen vultus tui admítte.
 
Ómnium nostrum, quǽsumus, miserére, ut cum beáta Dei Genetríce Vírgine María, beáto Joseph, ejus sponso, beátis Apóstolis et ómnibus Sanctis, qui tibi a sǽculo placuérunt, ætérnæ vitæ mereámur esse consórtes,
et te laudémus et glorificémus per Fílium tuum Jesum Christum.

Per ipsum, et cum ipso, et in ipso, est tibi Deo Patri omnipoténti, in unitáte Spíritus Sancti, omnis honor et glória per ómnia sǽcula sæculórum. Amen.
    
Cuesta creer que se halle sacralidad en una plegaria eucarística de la que su mismo autor, el padre Louis Bouyer Cong. Orat., confesó a su amigo Michel Gitton que «¡no podía absolutamente rezar un texto que él había escrito en una mesa de café en el Trastévere!». Y es que, literalmente, la Plegaria II (que dicho sea de paso, ¡estaba pensada para las misas con niños!) es una colcha de retazos. Así se deduce de la exposición hecha por el Coetus X en el esquema 218. Por ejemplo, la epíclesis tiene tres fuentes:
  • Vere sanctus es, Dómine (Oración Post Sanctus del Domingo III después de la Octava de Epifanía de la Liturgia Hispánica: Vere sanctus es, Dómine, et sanctórum ómnium sanctitáte præclárior, quem cœléstium et terréstrium creatúra suum Dóminum confitétur et laudat; tu enim es propitiátio peccatórum et ómnium fidelium. Per Christum Dóminum ac Redémptor ætérnum [Santo eres en verdad, Señor, y muy por encima de la santidad de tus elegidos; a ti todos los seres del cielo y de la tierra te alaban y confiesan como Señor suyo; tú eres el que obtiene el perdón de los pecados a todos tus fieles, por Cristo, Señor y Redentor eterno]).
  • Fons omnis sanctitátis (Bouyer lo atribuyó al Liber Mozarábicum Sacramentórum del siglo VII-VIII, aunque más literalmente proviene de Lumen Géntium 47: Unusquísque autem ad professiónem consiliórum vocátus sédulo curet, ut in quam vocatiónem a Deo vocátus est, in ea permáneat atque magis éxcellat, ad uberiórem Ecclésiæ sanctitátem, ad majórem glóriam únius et indivísæ Trinitátis, quæ in Christo et per Christum est omnis sanctitátis fons et órigo [Todo el que ha sido llamado a la profesión de los consejos esmérese por perseverar y aventajarse en la vocación a la que fue llamado por Dios, para una más abundante santidad de la Iglesia y para mayor gloria de la Trinidad, una e indivisible, que en Cristo y por Cristo es la fuente y origen de toda santidad]).
  • Hæc ergo dona, quǽsumus, Spíritus tui rore sanctífica: (Missále Góthicum, c. 700, n.º 271, Post-Sanctus de la Misa de la Vigilia pascual: Tuo jussu, Dómine, cóndita sunt univérsa, in cœlo et in terra, in mari et in ómnibus abýssis; tibi Patriárchae, Prophétae, Apóstoli, Mártyres, Confessóres atque omnes Sancti grátias agunt; quod et nos faciéntes, has hóstias spirituáles et sincéra libámina ut libens suscípias deprecámur; te orámus uti hoc sacrifícium tua benedictióne bene✠dícas, et Spíritus Sancti tui rore perfúndas, ut sit ómnibus legitíma eucharistía; per Christum Dominum nostrum [Por tu mandato, Señor, fue creado todo en el cielo y en la tierra, en el mar y en tdos los abismos; a Ti te dan gracias los Patriarcas, Profetas, Apóstoles, Mártires, Confesores y todos los Santos; lo que haciendo también nosotros, te suplicamos recibas benigno esta hostia espiritual y sincera libación, rogándote que bendigas con tu bendición e infundas el rocío de tu Espíritu Santo sobre este sacrificio, para que sea para todos legítima eucaristía, por Jesucristo Nuestro Señor]).
Y la frase Mystérium fídei, que los miembros del Cœtus X tanto despreciaban y eliminaron de la Consagración del Cáliz, fue impuesta por voluntad de Montini al final de la consagración.
   
Mathieu Smyth (que además rechazaba la atribución de la “Tradición Apostólica” a San Hipólito de Roma), dijo de la reconstrucción de Bouyer:
«Algunos lamentarán que hayamos transformado así un texto tan venerable. Por otra parte, quienes se sientan más bien tentados a deplorar la introducción abrupta, por la vía jerárquica, de una plegaria eucarística ajena a la tradición latina, dentro de la eucología occidental, podrán consolarse considerando que la Prex eucharistica II es en realidad una composición original y colorida, fruto de la creatividad de los expertos del Consilium que tomaron como punto de partida la anáfora de la Diataxeis. Sus rasgos, liberados de su estructura siro-occidental y de todos sus arcaísmos, son ahora casi irreconocibles, pero reflejan fielmente las inquietudes de un pequeño grupo de liturgistas de mediados del siglo XX» (“L’anaphore de la prétendue ‘tradition apostolique’ et la prière eucharistique romaine”, en Revue des sciences sociales, 81/1, 2007, pág. 118, n.º 5).
 
Para las plegarias III y IV del Misal Montini-Bugniniano, el proceso fue más o menos similar, aunque cabe señalar que para la plegaria IV se tenía proyectado adoptar la Anáfora alejandrina de San Basilio, pero tal iniciativa no prosperó (porque la invocación del Espíritu Santo estaba demasiado lejos de las palabras de la consagración), y al final dom Cipriano (en el siglo Leonello) Vagaggini OSB Cam. tuvo que adaptar con Joseph Gelineau SJ al Canon Romano unas oraciones de la Liturgia de Santiago el Menor ¡en una noche! De esto dice Bouyer en sus Memorias:
«Pienso en (…) lo que podríamos salvar de un intento bastante exitoso de adaptar al esquema romano de una serie de fórmulas de la antigua plegaria llamada de Santiago, gracias a una obra del padre Gelineau, no tan a menudo bien inspirado».
Así pues, del proceso de creación del Novus Ordo Missæ concluye Bouyer:
«Después de todo esto, no deberíamos sorprendernos demasiado si, por sus improbables debilidades, el aborto que realizamos [es decir, el nuevo Misal] deba suscitar risotadas o indignación…».
Y es apenas lógico, porque también lo reconoce dom Guy-Marie Oury OSB en su artículo “Les limites nécessaires de la créativité en liturgie” (Revista Notítiæ 131-132, Sagrada Congregación para el Culto Divino y la Disciplina de los Sacramentos, Junio-Julio de 1977, págs. 352 y 353. Retomado de la revista Esprit et Vie, n.º 17, L’Ami du clergé del 28 de Abril de 1977, hablando sobre los novadores en materia litúrgica:
«Es necesaria una buena dosis de ilusión y megalomanía para creerse “humildemente” capaz de forjar una liturgia mejor que la que veinte siglos de tradición cristiana han ido formando poco a poco (…).

En el campo de la creatividad, ciertamente existe una gran brecha entre la oferta y la demanda; la oferta es el bien ofrecido por una multitud de liturgistas más o menos hábiles, impulsados ​​por el demonio de la composición, para el famoso homo hodiérnus que sucedió al homo sápiens de los prehistoriadores; la demanda es lo que espera el pueblo cristiano, que no pretende frustrarse con la verdadera oración de la Iglesia, su oración; la liturgia no es propiedad de una casta, el medio de expresión de unos pocos; es un bien común y, como tal, debe ser respetado».
Es forzoso concluir (so pena de faltar a la verdad) que NO HUBO TAL RESPETO.
  
Para la redacción de este artículo se emplearon, entre otros, los artículos “Nuestro dossier sobre el 50.º aniversario de la Nueva Misa” (Fraternidad Sacerdotal San Pío X - Distrito de Francia), y la biblioteca de RORE SANCTÍFICA.
  
JORGE RONDÓN SANTOS
21 de Octubre de 2021 (Año Mariano “Espada de Lepanto”)
Fiesta de San Hilarión O.Carm., Abad; de Santa Úrsula y sus compañeras, Vírgenes y Mártires; y de San Viator de Lyon, Diácono y Ermitaño.

6 comentarios:

  1. ¿Podrías transcribir y traducir estas letanías? https://books.google.es/books?id=XVbk5eYCu-EC&pg=PP1&hl=es&authuser=0&source=gbs_selected_pages&cad=3#v=onepage&q&f=false

    ResponderEliminar
  2. (Tuvimos que resubirlo, por haber erratas en el comentario).

    Es la misma letanía de los Santos, cambiando solo el salmo, las invocaciones y las oraciones, pero ya que nos lo pides, te respondemos con la transcripción y traducción de las secciones aludidas, SIN QUE POR ELLO SE ENTIENDA ADHESIÓN AL CONCLAVISMO (valga aclarar a los lectores):

    LATÍN
    Psalmus 131
    Meménto, Dómine, David, et omnis mansuetúdinis ejus:
    Sicut jurávit Dómino, votum vovit Deo Jacob:
    Si introíero in tabernáculum domus meæ, si ascéndero in lectum strati mei:
    Si dédero somnum óculis meis, et pálpebris meis dormitatiónem:
    Et réquiem tempóribus meis: donec invéniam locum Dómino, tabernáculum Deo Jacob.
    Ecce, audívimus eam in Éphrata: invénimus eam in campis silvæ.
    Introíbimus in tabernáculum ejus: adorábimus in loco, ubi stetérunt pedes ejus.
    Surge, Dómine, in réquiem tuam, tu et arca sanctificatiónis tuæ.
    Sacerdótes tui induántur justítiam: et sancti tui exsúltent.
    Propter David, servum tuum, non avértas fáciem Christi tui.
    Jurávit Dóminus David veritátem, et non frustrábitur eam: De fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
    Si custodíerint fílii tui testaméntum meum, et testimónia mea hæc, quæ docébo eos:
    Et fílii eórum usque in sǽculum, sedébunt super sedem tuam.
    Quóniam elégit Dóminus Sion: elégit eam in habitatiónem sibi.
    Hæc réquies mea in sǽculum sǽculi: hic habitábo quóniam elégi eam.
    Víduam ejus benedícens benedícam: páuperes ejus saturábo pánibus.
    Sacerdótes ejus índuam salutári: et sancti ejus exsultatióne exsultábunt.
    Illuc prodúcam cornu David, parávi lucérnam Christo meo.
    Inimícos ejus índuam confusióne: super ipsum autem efflorébit sanctificátio mea.
    ℣. Glória Patri, et Fílio, et Spíritui Sancto.
    ℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen.

    ℣. Exáudi, Dómine, súpplicum preces.
    ℟. Et confiténtium tibi parce peccátis.
    ℣. Meménto Ecclésiæ tuæ.
    ℟. Quam possedísti ab inítio.
    ℣. Súscita, Dómine, Sacerdótem accéptum tibi.
    ℟. Qui juxta cor tuum, et voluntátem tuam fáciat.
    ℣. Tu Dómine, qui nosti corda hóminum.
    ℟. Osténde quem elégeris.
    ℣. Dómine, non secúndum peccáta nostra fácias nobis.
    ℟. Neque secúndum iniquitátes nostras retríbuas nobis.
    ℣. Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos.
    ℟. Quemadmódum sperávimis in te.
    ℣. Electóres tui induántur justítiam.
    ℟. Et sancti tui exsúltent.
    ℣. Fiat pax in virtúte tua.
    ℟. Et abundántia in túrribus tuis.
    ℣. Osténde nobis, Dómine, misericórdiam tuam.
    ℟. Et salutáre tuum da nobis.
    ℣. Dómine, exáudi oratiónem meam.
    ℟. Et clamor meus ad te véniat.
    ℣. Dóminus vobíscum.
    ℟. Et cum spíritu tuo.

    Orémus.

    ORATIO
    Súpplici, Dómine, humilitáte depóscimus: ut sacrosánctæ Románæ Ecclésiæ concédat Pontíficem illum tua imménsa píetas; qui et pio in nos stúdio semper tibi plácitus, et tuo pópulo pro salúbri regímine sit assídue ad glóriam tui nóminis reveréndus.
    Deus, largítor pacis, et amátor caritátis: da fámulis tuis veram cum tua voluntáte concórdiam; ut ab ómnibus, quæ nos pulsant, tentatiónibus liberémur.
    Deus, refúgium nostrum et virtus: adésto piis Ecclésiæ tuæ précibus, áuctor ipse pietátis, et præsta; ut, quod fidéliter pétimus, efficáciter consequámur. Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti Deus, per ómnia sǽcula sæculórum. Amen.

    ℣. Exáudiat nos omnípotens, et miséricors Dóminus.
    ℟. Et custódiat nos semper. Amen.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. (Sigue)

      TRADUCCIÓN
      Salmo 131
      Acuérdate de David, oh Señor, y de toda su gran mansedumbre:
      De cómo juró al Señor, e hizo voto al Dios de Jacob, diciendo:
      No me meteré yo al abrigo de mi casa: no subiré a reposar en mi lecho:
      No pegaré mis ojos, ni cerraré mis párpados,
      Ni reclinaré mis sienes, hasta que tenga una habitación para el Señor, un tabernáculo para el Dios de Jacob.
      Nosotros hemos oído que su morada estaba antes en Silo, tierra de Efrata: la hallamos después en Cariatiarim o Campos de la selva.
      Entraremos, pues, en su pabellón: adoraremos la peana de sus pies, y le diremos:
      Oh Señor, levántate, y ven al lugar de tu morada, tú y el Arca en que brilla tu santidad.
      Revístanse de justicia o santidad tus sacerdotes, y regocíjense tus santos.
      Por amor de David, siervo tuyo, no apartes tu rostro de tu Ungido.
      Juró el Señor a David esta promesa, que no retractará: Colocaré sobre tu trono a tu descendencia.
      Con tal que tus hijos sean fieles a mi alianza y a los preceptos que yo les enseñaré,
      Aun los hijos de estos ocuparán tu trono para siempre.
      Porque el Señor ha escogido para sí a Sion; la ha elegido para habitación suya, diciendo:
      Este es para siempre el lugar de mi reposo: aquí habitaré, porque este es el sitio que me he escogido.
      Colmaré de bendiciones a sus viudas; hartaré de pan a sus pobres.
      Revestiré a sus sacerdotes de santidad; y sus santos o fieles siervos saltarán de júbilo.
      Aquí haré florecer el cetro de David: preparada tengo una antorcha a mi Ungido, esto es, el Mesías que nacerá de su linaje para iluminar al mundo.
      A sus enemigos los cubriré de oprobio; mas en él brillará la gloria de mi propia santidad.
      ℣. Gloria al Padre, y al Hijo, y al Espirítu Santo.
      ℟. Como era en el princípio, y ahora, y siempre, por los siglos de los siglos. Amén.

      ℣. Escucha, Señor, nuestras humildes oraciones.
      ℟. Y perdona los pecados de los que en Ti confían.
      ℣. Acuérdate de tu Iglesia.
      ℟. Que poseíste desde el inicio.
      ℣. Suscita, Señor, un Sacerdote que te sea acepto.
      ℟. Que sea según tu Corazón, y haga tu Voluntad.
      ℣. Tú, Señor, que conoces los corazones de los hombres.
      ℟. Muestra a quien elegiste.
      ℣. No nos trates, Señor, como lo merecemos por los pecados que hemos cometido.
      ℟. Ni nos castigues con arreglo a nuestras iniquidades.
      ℣. Que tu misericordia, Señor, sea sobre nosotros.
      ℟. Como lo esperamos en Ti.
      ℣. Revístanse tus electores de justicia.
      ℟. Y regocíjense tus santos.
      ℣. Reine la paz dentro de tus muros.
      ℟. Y la abundancia en tus torres.
      ℣. Muéstranos, Señor, tu misericordia.
      ℟. Y danos tu salvación.
      ℣. Señor, escucha mi oración.
      ℟. Y llegue a ti mi clamor.
      ℣. El Señor esté con vosotros.
      ℟. Y con tu espíritu.

      Oremos.

      ORACIÓN
      (Por la elección del Sumo Pontífice) Suplicámoste humildemente, oh Señor, que por tu inmensa piedad te dignes concederle a la Sacrosanta Iglesia Romana un Pontífice que te sea siempre acepto por santo celo para nosotros, y que sea digno de continua reverencia por su saludable gobierno ante tu pueblo, para gloria de tu nombre.
      (Para la conservación de la concordia en la congregación) Oh Dios, dador de la paz y amador de la caridad, concede atus siervos una verdadera concordia con tu voluntad, a fin que seamos liberados de todas las tentaciones que nos oprimen.
      (Para cualquier necesidad) Oh Dios, nuestro refugio y fortaleza, Tú que eres el autor de la piedad, atiende las piadosas súplicas de tu Iglesia, y concédenos que cuanto fielmente pedimos, consigamos eficazmente. Por nuestro Señor Jesucristo, tu Hijo, que contigo vive y reina en la unidad del Espíritu Santo, Dios, por todos los siglos de los siglos. Amén.

      ℣. Escúchanos, Señor omnipotente y misericordioso.
      ℟. Y custódianos siempre. Amén.

      Eliminar
  3. ¿Qué erratas habías?

    Y entrando en otro tema, he encontrado dos versiones de la colecta de la “Misa pro eligendo Summo Pontifice” que tienen ligeras variaciones y me gustaría saber cual es la más correcta. Gracias de antemano.

    La primera:
    Súpplici, Dómine, humilitáte depóscimus: ut sacrosánctæ Románæ Ecclésiæ concédat Pontíficem illum tua imménsa píetas; qui et pio in nos stúdio semper tibi plácitus, et tuo pópulo pro salúbri regímine sit assídue ad glóriam tui nóminis reveréndus.

    La segunda:
    Súpplici, Dómine, humilitáte depóscimus: ut sacrosáncte Romanae Ecclesiae concédat Pontificem illam tua immensa pietas; qui et pio semper et nos Stúdio tibi plácitus, et tuo Pópulo pro Salubri regimine sit ad gloriam assídue tui nominis reveréndus. Per Dominum nostrum.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Las erratas consistían en unas letras omitidas en la transcripción latina, y era necesario corregirlas.

      La forma correcta es la primera. Un dato curioso es que en el libro primero de Sacrárum cæremoniárum, sive Rítuum ecclesiasticórum S. Rom. Ecclésiæ Venecia 1573, págs. 305 y ss., aparece la misa con el título “Offícium Missæ Apostólica Sede Vacánte”, y la colecta termina con la palabra venerándus en vez de reveréndus que aparece en ediciones posteriores del Misal.

      https://books.google.com/books?id=W70n_udBlkoC&pg=PA305&dq=sacrosanctae+Romanae+Ecclesiae+concedat+Pontificem+illam+tua+immensa+pietas&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwjc3LX5tvPzAhV7QjABHTDgD8sQ6AF6BAgHEAM#v=onepage&q=sacrosanctae%20Romanae%20Ecclesiae%20concedat%20Pontificem%20illam%20tua%20immensa%20pietas&f=false

      Eliminar

Preferiblemente, los comentarios (y sus respuestas) deben guardar relación al contenido del artículo. De otro modo, su publicación dependerá de la pertinencia del contenido. La blasfemia está estrictamente prohibida. La administración del blog se reserva el derecho de publicación (sin que necesariamente signifique adhesión a su contenido), y renuncia expresa e irrevocablemente a TODA responsabilidad (civil, penal, administrativa, canónica, etc.) por comentarios que no sean de su autoría.